Preventie

In Nederland is het aantal nieuwe hepatitis C infecties de laatste jaren teruggedrongen door preventieve maatregelen, oftewel maatregelen die nieuwe infecties voorkómen. Een aantal begrippen zijn nodig om onderstaande teksten goed te begrijpen:

In de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw kwam de grootste bijdrage aan de hepatitis C epidemie door onveilig, met name injecteerbaar drugsgebruik met besmette naalden of andere instrumenten. Deze manier van overdracht van hepatitis C is grotendeels teruggedrongen door het invoeren van naalduitwisselingsprogramma’s, waarbij drugsgebruikers gratis veilige, schone naalden konden ophalen en vuile, onveilige naalden konden inleveren. Daarnaast is het gebruik van bijvoorbeeld heroïne grotendeels teruggedrongen door voorlichting over de gevaren en het mogelijk maken van methadonklinieken. Methadon is een medicijn dat met name gegeven wordt om de ontwenningsverschijnselen van het afkicken van heroïne op te vangen. Door al deze maatregelen is het aantal nieuwe infecties door injecteerbaar drugsgebruik enorm omlaag gebracht. In de Amsterdam Cohort Studies (ACS) bijvoorbeeld is aangetoond dat de hepatitis C incidentie is gedaald van 27,5/100 PY eind jaren ’80 naar 2/100 PY gedurende 2001-2005 (16). Een later onderzoek (41) uitgevoerd in 2009 onder deelnemers aan de ACS had echter tegenstrijdige resultaten. In deze studie bleek maar liefst 39% (23/59) van de drugsgebruikers die een infectie opliepen tijdens de studie na genezing opnieuw geïnfecteerd te raken. Daarnaast raakten zij vaak met meerdere genotypes tegelijk geïnfecteerd, wat behandeling moeilijker maakt. Het blijven voorlichten van deze groep over de risico’s van hepatitis C is dus zeer belangrijk.

Een tweede manier van overdracht die heeft bijgedragen aan de hepatitis C epidemie in de vorige eeuw is de overdracht via bloedtransfusie. Na de invoering van de screening van bloedproducten op hepatitis C in 1992 hier in Nederland, zijn er nauwelijks meer nieuwe gevallen van hepatitis C door bloedtransfusie ontstaan. Het risico op het oplopen van hepatitis C via een bloedtransfusie is verwaarloosbaar.

De meeste nieuwe hepatitis C infecties doen zich tegenwoordig vooral voor bij homo- en biseksuele mannen. Vanaf 2000 nam het aantal nieuwe infecties onder hiv-positieve homomannen plots toe. De piek in de aantal homomannen met hepatitis C lag tussen 2007 en 2009 (21, 22). Door testen en behandelen nam na 2009 het aantal mannen met hepatitis C langzaam af. De grootste slag kon worden geleverd na 2014, toen de nieuwe antivirale middelen beschikbaar kwamen (26, 42). Dankzij deze middelen kon het overgrote deel van de chronisch geïnfecteerde mannen genezen worden van hun infectie. De afgelopen 10 jaar ligt het aantal gemelde nieuwe hepatitis C-infecties min of meer stabiel tussen de 40 en 70 infecties per jaar. Het aantal herinfecties is echter aanzienlijk: 25 tot 30% van de mannen die eerder hepatitis C heeft gehad, raakt binnen twee jaar opnieuw geïnfecteerd met het virus (44). Al met al is het belangrijk dat u zich informeert over het risico op hepatitis C en hoe u dit risico verkleint als u homo- of biseksueel bent.

NoMoreC is een samenwerking van Soa Aids Nederland met de gay community. Zij streven naar het voorkomen van nieuwe hepatitis C infecties onder homo- en biseksuele mannen. Dit doen zij door het bieden van voorlichting op hun website, maar ook op feesten en bijeenkomsten waar veel homo- en bimannen komen. Een van de projecten van NoMoreC is de gratis toolbox, waarin zich spullen bevinden die de overdracht van hepatitis C kunnen verkleinen (bijvoorbeeld desinfectiemiddelen, condooms en handschoenen).